Czechia Languages: Difference between revisions

From FamilySearch Wiki
m (Batsondl moved page Czechia Languages and Language to Czechia Languages over redirect)
mNo edit summary
(29 intermediate revisions by 8 users not shown)
Line 1: Line 1:
{{CountrySidebar
{{Czech Republic-sidebar}}{{breadcrumb
|Country=Czechia
| link1=[[Czech Republic Genealogy|Czech Republic]]
|Name=Czechia
|Type=Topic
|Topic Type=Background
|Background=Languages
|Rating=Standardized
}}{{breadcrumb
| link1=[[Czechia Genealogy|Czechia]]
| link2=
| link2=
| link3=
| link3=
| link4=
| link4=
| link5=[[Czechia Languages|Languages]]
| link5=[[Czech Republic Languages|Languages]]
}}
}}


==Description==
The '''Czech''' language (divided into three dialects in '''Bohemia''', four dialects in '''Moravia''', and two dialects in '''Czech Silesia''') is the official language of Czechia.<br>
There is also the transitional '''Cieszyn Silesian''' dialect as well as the Polish language in Cieszyn Silesia, both spoken in '''Czech Silesia'''.<br>
Various Sudeten German dialects are currently practically extinct: present Czech Germans speak mainly '''Czech''' or '''Standard German'''.<br>
'''Czech Sign Language''' is the language of most of the deaf community.
As of 2022 there are 14 officially recognized minorities which enjoy the right to use their language in communication with authorities and in courts of law. They are (alphabetically): <ref>Wikipedia contributors, "Demographics of the Czech Republic," in ''Wikipedia: the Free Encyclopedia'', https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_the_Czech_Republic#Officially_recognized_minorities, accessed 22 May 2023.</ref>
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Belarusians Belarusians]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Bulgarians Bulgarians]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Croats Croatians]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Germans Germans]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Greeks Greeks]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Hungarians Hungarians]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Polish_people Poles]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Romani_people Romani people]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Russians Russians]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Rusyns Rusyns]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Serbs Serbians]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Slovaks Slovaks]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Ukrainians Ukrainians]'''
*'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Vietnamese_people Vietnamese]'''
'''[https://www.familysearch.org/en/wiki/Czechia_Languages#:~:text=Record%20Research%20Help Additional Record Search Help]'''
==Word List(s)==
For word lists and help researching in Czech records, see:
*[[Czech Genealogical Word List]]
*[[Czechia Handwriting]]
*[[Czechia Reading Aids]]
*[[German Genealogical Word List]]
*[[Latin Genealogical Word List]]
*[[Polish Genealogical Word List]]
'''Czech'''
*[https://wikitravel.org/en/Czech_phrasebook Czech phrasebook (Wikitravel)]
*[https://www.omniglot.com/language/phrases/czech.php Useful Czech phrases (Omniglot)]
==Alphabet and Pronunciation==
'''Czech'''
*[https://en.wikipedia.org/wiki/Czech_phonology Czech phonology (Wikipedia)]
*[https://forvo.com/languages/cs/ Czech pronunciation dictionary (Forvo)]
*[https://www.omniglot.com/writing/czech.htm Czech Alphabet and Pronunciation (Omniglot)]
'''[https://www.familysearch.org/en/wiki/Czechia_Languages#:~:text=the%20Czech%20Republic.-,Czech%20Grammar,-Czech%20language%20is Czech Grammar Help]'''
==Language Aids and Dictionaries==
'''Czech'''
*[https://slovnik.seznam.cz/preklad/anglicky Czech to English (Seznam.cz)]
*[https://glosbe.com/en/cs English to Czech Dictionary (Glosbe)]
*[https://www.lexilogos.com/english/czech_dictionary.htm Czech dictionary (Lexilogos)]
*[https://www.duolingo.com/course/cs/en/Learn-Czech Learn Czech (Duolingo)]
* Čermák, František. ''A Course of Czech language = Základní učebnice češtiny.'' Praha: Universita Karlova, 1991. '''''Available at:''''' [https://www.worldcat.org/title/123244822 WorldCat].
'''Dictionaries in Czech Language''':<br>
* Pařez, Jan. ''Česko-anglický příruční slovník genealogický.'' Prague: Scriptorium, 2016. '''''Available at:''''' [https://www.worldcat.org/title/1096191713 WorldCat]. (This dictionary is a must for the Czech researchers when records and documents are written in Czech. It includes occupations, causes of death etc. Supplements include Czech alphabet, a dictionary of personal names and a dictionary of supreme land and court offices.)
* Lutonský, Boleslav. ''Lexikon genealoga.'' Praha: B. Lutonský, 2003. '''''Available at:''''' [https://www.worldcat.org/title/53271779 WorldCat]. (Genealogical vocabulary that includes not only old-fashioned expressions that the researcher may encounter in their work, but also terms used in archival material (such as old documents, land tablets, urbarium, estate records etc.), overview of guilds, and important crafts. It also includes a chapter on measurements, a chapter on currency and a list of frequently used abbreviations.)
* Lutonský, Boleslav and Jaroslav Černý. ''Latinsko-německo-český slovník nemocí, úrazů a příčin smrti a výrazů s nimi souvisejících (nejen) pro genealogy.'' Praha: Ringier ČR, 1995. '''''Available at:''''' [https://www.worldcat.org/title/36612303 WorldCat]. (Latin-German-Czech dictionary of diseases, injuries and causes of death: and terms related to them (not only) for genealogists)
{| style="float:right; margin-right:30px"
|-
| style="padding-right:0px"|
|[[Image:Handy Czech-English Genealogical Dictionary.jpg|thumb|right|150px|<center>Handy Czech-English Genealogical Dictionary<center>]]
|[[Image:Lexikon.jpg|thumb|left|150px|<center>Lexikon<center>]]
|}
==Additional Resources==
*[https://www.britannica.com/place/Czech-Republic Czech Republic (Britannica)]
*[https://wikitravel.org/en/Czech_Republic Czech Republic (Wikitravel)]<br>
'''Record Research Help'''<br>


<!--{12090747748960} -->Most of the people in the Czech Republic speak the Czech language. Czech is a Slavic language related to Slovak, Polish and Russian. However, Czech was not recognized as an official language until 1877 in Bohemia and 1905 in Moravia. It was seldom used as a written language until the late 1800s. Except for modern records of the 1900s, records in the Czech Republic were written mostly in Latin and German. Other languages sometimes used in Czech records include [[Media:Old_Church_Slavonic_Numbers%2C_Dates%2C_and_Months_by_Matthew_Bialawa.pdf|Old Church Slavonic]], Polish, Hebrew, and Yiddish.
<!--{12090747748960} -->Most of the people in the Czech Republic speak the Czech language. Czech is a Slavic language related to Slovak, Polish and Russian. However, Czech was not recognized as an official language until 1877 in Bohemia and 1905 in Moravia. It was seldom used as a written language until the late 1800s. Except for modern records of the 1900s, records in the Czech Republic were written mostly in Latin and German. Other languages sometimes used in Czech records include [[Media:Old_Church_Slavonic_Numbers%2C_Dates%2C_and_Months_by_Matthew_Bialawa.pdf|Old Church Slavonic]], Polish, Hebrew, and Yiddish.
Line 93: Line 17:
<br>
<br>


'''Czech Grammar'''<br>
For word lists and help researching in Czech records, see:
Czech language is highly inflective, words may have different endings depending on usage.<br>
*[[Czech Republic Genealogical Word List]]
 
*[[Czech Republic Handwriting]]
*Josef, syn Antonína Ryby a Anny roz. Novákové = Josef, son of Antonín Ryba and Anna Novaková
*[[Czech Republic Reading Aids]]
*Manželství mezi Michalem Dostalíkem a Anežkou Marii Seidlerovou = Marriage between Michal Dostalík and Anežka Marie Seidlerová<br>
*[[German Genealogical Word List]]
*[[Latin Genealogical Word List]]
*[[Polish Genealogical Word List]]


''Česká abeceda/The Czech Alphabet''<br>
=== Česká abeceda/The Czech Alphabet ===


A, a, Á, á B, b C, c, Č, č D, d, Ď, ď E, e, É, é, ě F, f G, g H, h Ch, ch I, i, Í, í J, j K, k L, l M, m N, n, Ň, ň O, o, Ó, ó P, p Q, q R, r, Ř, ř S, s, Š, š T, t, Ť, ť U, u, Ú, ú, ů V, v W, w X, x Y, y, Ý, ý Z, z, Ž, ž  
A, a, Á, á B, b C, c, Č, č D, d, Ď, ď E, e, É, é, ě F, f G, g H, h Ch, ch I, i, Í, í J, j K, k L, l M, m N, n, Ň, ň O, o, Ó, ó P, p Q, q R, r, Ř, ř S, s, Š, š T, t, Ť, ť U, u, Ú, ú, ů V, v W, w X, x Y, y, Ý, ý Z, z, Ž, ž  
Line 107: Line 33:
Czech dictionaries and indexes use the following alphabetical order:  
Czech dictionaries and indexes use the following alphabetical order:  


a,á b c,č d,ď e,é,ě f g h ch i,í j k l m n,ň o,ó p (q) r,ř s,š t,ť u,ú,ů v (w) (x) y,ý z,ž
a,á &nbsp;b &nbsp;c,č &nbsp;d,ď&nbsp; e,é,ě&nbsp; f&nbsp; g&nbsp; h&nbsp; ch&nbsp; i,í&nbsp; j&nbsp; k&nbsp; l&nbsp; m&nbsp; n,ň&nbsp; o,ó&nbsp; p&nbsp; (q)&nbsp; r,ř&nbsp; s,š&nbsp; t,ť&nbsp; u,ú,ů&nbsp; v&nbsp; (w)&nbsp; (x)&nbsp; y,ý&nbsp; z,ž&nbsp;


''Pronunciation''
=== Pronunciation ===


{| class="MsoNormalTable FCK__ShowTableBorders"
{| class="MsoNormalTable FCK__ShowTableBorders"
Line 115: Line 41:
| <center><span><span class="visualHighlight">A</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">A</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">a</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">a</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">o</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">o</span></span></center>
|  
|  
Line 123: Line 49:
| <center><span><span class="visualHighlight">Á</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Á</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">á</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">á</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">a</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">a</span></span></center>
|  
|  
Line 131: Line 57:
| <center><span><span class="visualHighlight">B</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">B</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">b</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">b</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">b</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">b</span></span></center>
|  
|  
Line 139: Line 65:
| <center><span><span class="visualHighlight">C</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">C</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">c</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">c</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ts</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ts</span></span></center>
|  
|  
Line 147: Line 73:
| <center><span><span class="visualHighlight">Č</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Č</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">č</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">č</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ch</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ch</span></span></center>
|  
|  
Line 155: Line 81:
| <center><span><span class="visualHighlight">D</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">D</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">d</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">d</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">d</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">d</span></span></center>
|  
|  
Line 163: Line 89:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ď</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ď</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ď</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ď</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">g</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">g</span></span></center>
|  
|  
Line 171: Line 97:
| <center><span><span class="visualHighlight">E</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">E</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">e</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">e</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">e</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">e</span></span></center>
|  
|  
Line 179: Line 105:
| <center><span><span class="visualHighlight">É</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">É</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">é</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">é</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ea</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ea</span></span></center>
|  
|  
Line 187: Line 113:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ě</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ě</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ě</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ě</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ye</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ye</span></span></center>
|  
|  
Line 195: Line 121:
| <center><span><span class="visualHighlight">F</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">F</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">f</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">f</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">f</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">f</span></span></center>
|  
|  
Line 203: Line 129:
| <center><span><span class="visualHighlight">G</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">G</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">g</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">g</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">g</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">g</span></span></center>
|  
|  
Line 211: Line 137:
| <center><span><span class="visualHighlight">H</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">H</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">h</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">h</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">h</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">h</span></span></center>
|  
|  
Line 219: Line 145:
| <center><span><span class="visualHighlight">CH</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">CH</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ch</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ch</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ch</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ch</span></span></center>
|  
|  
<span class="tiny2"><span>sound in lo<u>ch</u></span></span><span class="tiny2"><span> (aspirated)</span></span>
<span class="tiny2"><span>sound in lo<u>ch</u></span></span><span class="tiny2"><span> (aspirated)</span></span><span />


|-
|-
| <center><span><span class="visualHighlight">I</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">I</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">i</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">i</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">i</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">i</span></span></center>
|  
|  
Line 235: Line 161:
| <center><span><span class="visualHighlight">Í</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Í</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">í</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">í</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ee</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ee</span></span></center>
|  
|  
Line 243: Line 169:
| <center><span><span class="visualHighlight">J</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">J</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">j</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">j</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">y</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">y</span></span></center>
|  
|  
Line 251: Line 177:
| <center><span><span class="visualHighlight">K</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">K</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">k</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">k</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">k</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">k</span></span></center>
|  
|  
Line 259: Line 185:
| <center><span><span class="visualHighlight">L</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">L</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">l</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">l</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">l</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">l</span></span></center>
|  
|  
Line 267: Line 193:
| <center><span><span class="visualHighlight">M</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">M</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">m</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">m</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">m</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">m</span></span></center>
|  
|  
Line 275: Line 201:
| <center><span><span class="visualHighlight">N</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">N</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">n</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">n</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">n</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">n</span></span></center>
|  
|  
Line 283: Line 209:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ň</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ň</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ň</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ň</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ny</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ny</span></span></center>
|  
|  
Line 291: Line 217:
| <center><span><span class="visualHighlight">O</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">O</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">o</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">o</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">o</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">o</span></span></center>
|  
|  
Line 299: Line 225:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ó</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ó</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ó</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ó</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">oa</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">oa</span></span></center>
|  
|  
Line 307: Line 233:
| <center><span><span class="visualHighlight">P</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">P</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">p</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">p</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">p</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">p</span></span></center>
|  
|  
Line 315: Line 241:
| <center><span><span class="visualHighlight">R</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">R</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">r</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">r</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">r</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">r</span></span></center>
|  
|  
Line 323: Line 249:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ř</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ř</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ř</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ř</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">rsh</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">rsh</span></span></center>
|  
|  
Line 331: Line 257:
| <center><span><span class="visualHighlight">S</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">S</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">s</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">s</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">s</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">s</span></span></center>
|  
|  
Line 339: Line 265:
| <center><span><span class="visualHighlight">Š</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Š</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">š</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">š</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">sh</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">sh</span></span></center>
|  
|  
Line 347: Line 273:
| <center><span><span class="visualHighlight">T</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">T</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">t</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">t</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">t</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">t</span></span></center>
|  
|  
Line 355: Line 281:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ť</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ť</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ť</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ť</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ty</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ty</span></span></center>
|  
|  
Line 363: Line 289:
| <center><span><span class="visualHighlight">U</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">U</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">u</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">u</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">u</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">u</span></span></center>
|  
|  
Line 371: Line 297:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ú</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ú</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ú</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ú</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">oo</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">oo</span></span></center>
|  
|  
Line 379: Line 305:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ů</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ů</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ů</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ů</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">oo</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">oo</span></span></center>
|  
|  
Line 387: Line 313:
| <center><span><span class="visualHighlight">V</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">V</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">v</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">v</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">v</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">v</span></span></center>
|  
|  
Line 395: Line 321:
| <center><span><span class="visualHighlight">Y</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Y</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">y</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">y</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">i</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">i</span></span></center>
|  
|  
Line 403: Line 329:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ý</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ý</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ý</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ý</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ee</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ee</span></span></center>
|  
|  
Line 411: Line 337:
| <center><span><span class="visualHighlight">Z</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Z</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">z</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">z</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">z</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">z</span></span></center>
|  
|  
Line 419: Line 345:
| <center><span><span class="visualHighlight">Ž</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">Ž</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ž</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">ž</span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span></center>
| <center><span class="tiny2"><span><nowiki>:</nowiki></span></span><span /></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">zh</span></span></center>
| <center><span><span class="visualHighlight">zh</span></span></center>
|  
|  
Line 426: Line 352:
|-
|-
| colspan="4" |  
| colspan="4" |  
<span><span class="visualHighlight">Qq, Ww, Xx</span></span>
<span><span class="visualHighlight"><span />Qq, Ww, Xx</span></span>


|  
|  
<span class="tiny2"><span>are used in foreign words only</span></span>
<span class="tiny2"><span>are used in foreign words only</span></span><span />


|}
|}


NOTE: the letter combination “CH" is treated as a single character and is alphabetized after the letter “H”  
NOTE: the letter combination “CH" is treated as a single character and is alphabetized after the letter “H”<span class="visualHighlight" />
 
=== Grammar  ===
 
Czech language is highly inflective, words may have different endings depending on usage.
 
*Josef, syn Antonína Ryby a Anny roz. Novákové = Josef, son of Antonín Ryba and Anna Novaková
*Manželství mezi Michalem Dostalíkem a Anežkou Marii Seidlerovou = Marriage between Michal Dostalík and Anežka Marie Seidlerová


''Reading Old Texts''<br>
=== Language of the Records  ===
 
A basic knowledge of a few languages is required to read Czech records. Obtain a copy of the various genealogical lists available at the Family History Library or click on the links below.
 
=== Reading Old Texts ===


Here are some letter combinations you may encounter in the old texts and their modern equivalents:  
Here are some letter combinations you may encounter in the old texts and their modern equivalents:  
Line 441: Line 378:
'''cz''' read as '''c''' or '''č'''<br>'''cž/čz''' read as '''č'''<br>'''rz/rž''' read as '''ř'''<br>'''ss''' read as '''š'''<br>'''g''' read as '''j'''<br>'''y''' read as '''y''' or '''j''' <br>'''j''' read as '''í'''<br>'''v''' read as '''u''' (at the beginning of words)<br>'''ie''' read as '''ě'''<br>'''au''' read as '''ou'''<br>'''w''' read as '''v'''<br>
'''cz''' read as '''c''' or '''č'''<br>'''cž/čz''' read as '''č'''<br>'''rz/rž''' read as '''ř'''<br>'''ss''' read as '''š'''<br>'''g''' read as '''j'''<br>'''y''' read as '''y''' or '''j''' <br>'''j''' read as '''í'''<br>'''v''' read as '''u''' (at the beginning of words)<br>'''ie''' read as '''ě'''<br>'''au''' read as '''ou'''<br>'''w''' read as '''v'''<br>


==References==
=== Language Aids  ===
 
See the examples of the Czech Script Alphabet at [http://www.genea.cz/uploads/media/Pisma1Full.pdf a to m] [http://www.genea.cz/uploads/media/Pisma2Full.pdf n to ž]


[[Category:Czechia Language and Handwriting]] [[Category:Language and Handwriting]]
[[Category:Czech_Republic Language and Handwriting]] [[Category:Language and Handwriting]]

Revision as of 16:49, 20 January 2019

Czechia Topics
Czech Republic Flag.png
Beginning Research
Record Types
Czechia Background
Local Research Resources


Most of the people in the Czech Republic speak the Czech language. Czech is a Slavic language related to Slovak, Polish and Russian. However, Czech was not recognized as an official language until 1877 in Bohemia and 1905 in Moravia. It was seldom used as a written language until the late 1800s. Except for modern records of the 1900s, records in the Czech Republic were written mostly in Latin and German. Other languages sometimes used in Czech records include Old Church Slavonic, Polish, Hebrew, and Yiddish.

1930--1945 Linguistic Map: After World War II, the German population left the Czech Republic.

1930 linguistic map.png

For word lists and help researching in Czech records, see:

Česká abeceda/The Czech Alphabet[edit | edit source]

A, a, Á, á B, b C, c, Č, č D, d, Ď, ď E, e, É, é, ě F, f G, g H, h Ch, ch I, i, Í, í J, j K, k L, l M, m N, n, Ň, ň O, o, Ó, ó P, p Q, q R, r, Ř, ř S, s, Š, š T, t, Ť, ť U, u, Ú, ú, ů V, v W, w X, x Y, y, Ý, ý Z, z, Ž, ž

The Czech alphabet uses several letters in addition to the 26 letters used in the English alphabet. These are á, č, ď, é, ě, í, ň, ó, ř, š, ť, ú, ů, ý, ž. The letter combination ch is also considered a single letter and is alphabetized after h. Letters q, w, x are used only in words of foreign origin.

Czech dictionaries and indexes use the following alphabetical order:

a,á  b  c,č  d,ď  e,é,ě  f  g  h  ch  i,í  j  k  l  m  n,ň  o,ó  p  (q)  r,ř  s,š  t,ť  u,ú,ů  v  (w)  (x)  y,ý  z,ž 

Pronunciation[edit | edit source]

A
a
:
o

sound in on

Á
á
:
a

sound in father

B
b
:
b

sound in back

C
c
:
ts

sound in bits

Č
č
:
ch

sound in chat

D
d
:
d

sound in dog

Ď
ď
:
g

sound in ginger

E
e
:
e

sound in led

É
é
:
ea

sound in wear

Ě
ě
:
ye

sound in yes

F
f
:
f

sound in fast

G
g
:
g

sound in gas

H
h
:
h

sound in help

CH
ch
:
ch

sound in loch (aspirated)

I
i
:
i

sound in sit

Í
í
:
ee

sound in bee

J
j
:
y

sound in youth

K
k
:
k

sound in kiss

L
l
:
l

sound in land

M
m
:
m

sound in man

N
n
:
n

sound in new

Ň
ň
:
ny

sound in canyon

O
o
:
o

sound in home

Ó
ó
:
oa

sound in boat

P
p
:
p

sound in peak

R
r
:
r

sound in ran (often rolled)

Ř
ř
:
rsh

sound like 's' in marsh

S
s
:
s

sound in sun

Š
š
:
sh

sound in shoe

T
t
:
t

sound in top

Ť
ť
:
ty

sound like 't' in tune

U
u
:
u

sound in put

Ú
ú
:
oo

sound in pool

Ů
ů
:
oo

sound in pool

V
v
:
v

sound in van

Y
y
:
i

sound in bit

Ý
ý
:
ee

sound in bee

Z
z
:
z

sound in zoo

Ž
ž
:
zh

sound like 's' in measure

Qq, Ww, Xx

are used in foreign words only

NOTE: the letter combination “CH" is treated as a single character and is alphabetized after the letter “H”

Grammar[edit | edit source]

Czech language is highly inflective, words may have different endings depending on usage.

  • Josef, syn Antonína Ryby a Anny roz. Novákové = Josef, son of Antonín Ryba and Anna Novaková
  • Manželství mezi Michalem Dostalíkem a Anežkou Marii Seidlerovou = Marriage between Michal Dostalík and Anežka Marie Seidlerová

Language of the Records[edit | edit source]

A basic knowledge of a few languages is required to read Czech records. Obtain a copy of the various genealogical lists available at the Family History Library or click on the links below.

Reading Old Texts[edit | edit source]

Here are some letter combinations you may encounter in the old texts and their modern equivalents:

cz read as c or č
cž/čz read as č
rz/rž read as ř
ss read as š
g read as j
y read as y or j
j read as í
v read as u (at the beginning of words)
ie read as ě
au read as ou
w read as v

Language Aids[edit | edit source]

See the examples of the Czech Script Alphabet at a to m n to ž